Paragraaf 2 Informatie over de dood, opdracht 9

Opdracht 9

Lees de volgende tekst. Schrijf in je boek op bladzijde 9 de vijf fasen aan de hand van stellingen.

Vijf fasen in het proces van het verwerken van het sterven
Wanneer mensen beseffen dat ze op korte termijn zullen overlijden, reageren ze ieder op hun eigen manier. Dat geldt ook voor mensen uit de directe omgeving.

Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat er een patroon is aan te wijzen in de manier waarop mensen omgaan met het naderende einde. Hierin zijn vijf fasen te onderscheiden:

1. Fase 1 Ontkenning
Wanneer iemand hoort dat hij binnenkort zal sterven, is zijn eerste reactie een ontkennende: ‘ze hebben zich vergist’ of ‘waarschijnlijk hebben ze een fout gemaakt’. Hij wil de waarheid niet onder ogen zien. Hij gaat redenen bedenken die verklaren waarom het niet klopt.

2. Fase 2 Woede
Langzamerhand gaat hij beseffen wat er aan de hand is: de dood is dichtbij. Binnenkort is het afgelopen voor hem. Maar waarom híj? Waarom niet een ander? Waar heeft hij het aan verdiend? Hij is kwaad en richt zijn agressie vaak tegen de arts, de verpleging of tegen de familie.

3. Fase 3 Marchanderen
Marchanderen betekent letterlijk: handelen, schipperen. Iemand die gaat sterven gaat ‘schipperen’ met de dood: ‘als ik betere medicijnen krijg, kan ik het misschien nog redden’. Of ‘als ik beter word, stop ik alsnog met roken’. Nog steeds is de naderende dood niet geaccepteerd. Hij houdt hoop. Het is echter hoop die niet gebaseerd is op feiten. Het is hopen tegen beter weten in.

4. Fase 4 Depressie en apathie
Hier is eigenlijk pas het moment dat hij zich bij zijn naderende dood neerlegt. Hij begint het te accepteren. De acceptatie is echter niet van harte: het kost enorme moeite. De patiënt is er neerslachtig van en sluit zich het liefst van zijn omgeving af.

5. Fase 5 Acceptatie
Dit is de laatste fase: hij legt zich niet alleen neer bij zijn dood, maar kan er ook mee omgaan. Misschien kan hij zijn dood zelfs plaatsen binnen een groter geheel, bijvoorbeeld dat er een ‘leven na de dood’ is, zoals sommige levensbeschouwingen ons voorhouden.

Het patroon zoals we dat geschilderd hebben, moeten we niet zien als iets dat helemaal vastligt. Niet altijd verloopt het precies volgens dit stramien. Wel laat dit patroon zien dat voor veel mensen het erg moeilijk is om de naderende dood te accepteren. Als directe naaste kun je hier rekening mee houden.